Bij budgetteren, planningen en besluiten wordt nog wel eens gewerkt met drie scenario’s: een realistisch, optimistisch en pessimistisch scenario. Ook wel base case, best case en worst case genoemd. Bij worst-casescenario’s zie ik doorgaans dat alle onzekerheden op de relatief laagste denkbare waarde worden gezet. Dus bijvoorbeeld: verkoopvolume valt tegen, concurrentie neemt toe, prijs is wat lager dan gedacht en vaste en variabele kosten zijn hoger dan bij een base-casescenario. Op zichzelf geen verkeerde aannames, zij het dat bij een worst-casescenario alle risico’s en onzekerheden tegelijkertijd negatief zijn. En wat is de kans daarop? Meestal zeer gering. Dit zelfde principe geldt trouwens ook voor de best-casescenario. Niet echt realistisch dus. Er is een paar (tienden) procent kans op een worst case en een paar (tienden) procent kans op een best case. En dat biedt doorgaans onvoldoende inzicht om een goede beslissing te kunnen nemen. Het echte verhaal ligt namelijk daar tussen in. Welke risico’s en onzekerheden hebben de grootste invloed op de uitkomsten en hoe is de (cumulatieve) kansverdeling verder opgebouwd. Zoals bijvoorbeeld: hoe groot is de kans op een positief rendement (winst), hoe gevoelig zijn de uitkomsten voor wijzigingen in prijzen, etc. De technieken die hierbij horen zijn niet de simplistische scenario’s zoals boven geschetst maar Decision Analysis technieken zoals beïnvloedingsdiagrammen, tornadodiagrammen, decision tree’s of monte carlo analyse en cumulatieve kansverdelingen. Duizelt het u al? Ik vertel u graag hoe u dit goed en uitlegbaar kunt toepassen.
Joep Steffes, +31(0)6 270 407 53 of j.steffes@steffes.nl